اهواز، سنندج، کرمانشاه و یاسوج جزو 10شهر آلوده دنیا هستند. اهواز نخستین شهر آلوده جهان است. چند سالی است که استان‌های غربی کشور شرایط نامناسب آب‌و هوایی را تجربه می‌کنند. بیماری‌هایی که آسمان خاکستری و قرمز این شهرها به همراه می‌آورد فقط مختص مردمان این شهرها نیست. ریزگردها یا همان ذرات کوچک‌تر از 2.5میکرون به تهران و شهر‌های شمالی نیز رسیده است. طی روزهای اخیر پایتخت نیز در شرایط ناسالم به سر می‌برد. به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا، با افزایش غلظت ذرات معلق و کاهش دید افقی، هوای تهران برای گروه‌های حساس در شرایط ناسالم قرار گرفت. به‌نظر نمی‌رسد که افراد بتوانند اقلیم و محل زندگی خود را به آسانی و در زمان کوتاه تغییر بدهند به همین دلیل توصیه‌های پزشکی برای کسانی که در محیط‌های الوده زندگی می‌کنند می‌تواند مفید باشد.
دکتر مهدی فهیمی، پژوهشگر طب‌سنتی در گفت‌وگو با همشهری گفت: مردم باید بتوانند عوارض ناشی از ریزگردها را که آسیب‌های جدی به دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی، دستگاه گوارش و پوست وارد می‌کند، کم کنند. خروج سموم از دستگاه‌های تنفسی و گوارشی و پوست به‌عنوان وسیع‌ترین ارگان بدن از اهمیت زیادی برخوردار است. همزمانی افزایش ریزگردها با هوای پاییزی که طبیعتی سرد و خشک دارد می‌تواند درجه مشکلات ذکر شده را بیشتر کند. بیرون از خانه دست ما برای تغییر شرایط باز نیست پس باید در منزل سبک زندگی تغییر کند.
در این شرایط باید غذاهایی را که تولید خشکی در بدن می‌کند، محدود کنیم. سرخ‌کردنی‌ها، ادویه‌جاتی که رطوبت بدن را کم می‌کند مانند زردچوبه، گیاهانی مانند سیر با حجم زیاد و گیاهان گرم مزاج مانند فلفل که دمای بدن را زیاد می‌کند برای این شرایط مناسب نیستند. این غذاها شانس دفع سم را از بدن کم می‌کنند.
وی توصیه کرد: در این مدت غذاهای آب‌پز، بخارپز، انواع آش‌ها و سوپ‌ها را مصرف کنید تا دستگاه گوارش برای دفع سموم آب مورد نیاز را داشته باشد. استفاده از شیر به‌صورت روزانه و مرتب باعث دفع ترشحات زائد ریوی و دستگاه گوارش می‌شود. استفاده از کاهو در حجم زیاد در طول روز توصیه می‌شود. همچنین برای اینکه آبریزش بینی بیشتر شود از مقدار کمی پیاز خام استفاده کنید. مصرف عطسه‌آورها برای کمک به دستگاه تنفسی جهت تخلیه شش‌ها از ترشحات توصیه می‌شود. این متخصص طب سنتی به سیگاری‌ها نیز توصیه کرد که مصرف سیگار و انواع دخانیات را به حداقل خود برسانند. وی گفت: رطوبت هوای خانه را به هر طریقی (بخور سرد برای افرادی که مزاج گرم دارند و بخور آبگرم برای کسانی که مزاج سرد دارند) شب تا صبح دستگاه بخور در منزل‌ها کار کند تا رطوبت در دستگاه تنفسی بالا برود و همچنین با خشکی پوست مبارزه کنیم.
دکتر فهیمی برای بهبود شرایط گوارش گفت: کسانی که یبوست دارند حتما از مسهل‌ها استفاده کنند تا فشار بر کبد به حداقل خود برسد. آلو بخارا، سیب قرمز و آب، خاکشیر با آب ولرم به‌صورت ناشتا کمک می‌کند تا سموم از بدن خارج شود. اگر کسی با این روش‌ها حال عمومی‌اش خوب نشد، می‌تواند از دم‌کرده گلسرخ و برگ سنا به نسبت برابر استفاده کند. توصیه برای نوشیدن آب زرشک و آب انار و شربت انار (مخلوط رب انار و آب و درصورت تمایل شکر) در وعده عصر بسیار جدی است.
وی تأکید کرد: تمام بیماری‌ها وارد بدن همه افراد می‌شود یا بدن شما آنقدر قوی است که بیماری را دفع می‌کند یا بدن ضعیف و خشک است و عامل بیماری مانده و زایش می‌کند. سل سارکوئیدوز و انواع بیماری‌های عفونی با کم شدن رطوبت در بدن می‌تواند خود را نشان بدهد. وقتی رطوبت کم می‌شود قدرت شست‌وشو دادن سلولی در تمام اعضای بدن کاهش می‌یابد. یقینا نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین و با مواد نگه‌دارنده و رنگ‌های خوراکی مانند نوشابه‌ها و ماء‌الشعیر‌ها در این وضعیت می‌تواند به بدن ضرر برساند.
دکتر سید‌علی‌جواد موسوی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز نقش آلودگی‌های داخل خانه را به‌مراتب مهم‌تر از آلودگی‌های بیرون از خانه دانست و گفت: آلودگی‌های خارج از خانه بیشتر در افرادی تأثیر دارد که زمینه بیماری‌های ریوی داشته باشند. بیماران مبتلا به آسم، برونشیت و کودکان و افراد سالمند بیشتر تحت‌تأثیر آلودگی‌های بیرون از منزل قرار می‌گیرند. حتی‌الامکان از خانه بیرون نروند. بنابراین بهتر است درزهای پنجره‌ها و درها را بگیرید. در هنگام رانندگی شیشه‌های پنجره را باز نکنید. این افراد می‌توانند از ماسک استاندارد N90 استفاده کنند. این ماسک تا حدی از عبور گردوغبار جلوگیری می‌کند.
این فوق تخصص ریه در گفت‌وگو با همشهری گفت: مهم‌ترین منشأ آلودگی‌های هوا در منزل سیگار است. نحوه پخت‌وپز و عادت اسفند دود کردن در منزل و استفاده از شومینه و سوزاندن گاز به‌عنوان سیستم گرمایشی منزل نیز از عوامل آلوده شدن خانه به شمار می‌رود.
